زن مگو مرد آفرین روزگار--------- زن مگو بنت الجلال، اخت الوقار

زن مگو خاک درش نقش جبین ------ زن مگو دست خدا در آستین

با سلام محضر آقا حجت بن الحسن المهدی (ع) امام حاضر و بزرگوار ...
میلاد عمه بزرگوارتون خانم زینب کبری سلام الله علیها، فخر مخدرات عمه سادات سلاله زهرا دختر مرتضی خواهر حسن و حسین و عباس (علیهم السلام) اسوه حجاب و ایمان و غیرت و شهامت و ایثار را خدمت شما تبریک و تهنیت عرض می نمایم ...

[ زینب در لغت ]
زینب مأخوذ از «زَنِبَ» است از باب «فَرِحَ» یعنی فربه شد. و یا اینکه به اصل خود باشد به معنی درخت خوش بوی نیکو منظر(1)، و در معنی دیگر زین أب بوده یعنی زینت پدر که به اعتبار همین معنی بعضی تعبیر از آن مخدره نموده «زین ابیها» در مقابل «ام ابیها»(2) و این معنی خالی از وجه نیست و سقوط «الف» در ظاهر به واسطه تخفیف یا کثرت استعمال بوده، چنان چه حکمت واقعی آن همانا اتصال معنوی ئ اتحاد حقیقی مابین پدر و دختر بوده، که «الف» که کنایه از اندک انفصال مابین آن ها است- هم فاصله نبوده، چنان چه عارفان به حقایق ملتفت آن نکات شیرین بوده [اند].

در مورد دو معنی اول که به معنی فربهی و درخت نیکو منظر باشد هم مناسبات عرفانیه به نظر رسیده، چنان چه به معنی فربهی اشاره به اجتماع کمالات در او باشد. چرا که فربهی از امور اضافیه است و نسبت به اجناس و اصناف و اشخاص فرق می کند.  پس فربهی حیوان به گوشت و پیه اوست. و فربهی در اشجار کنایه از کثرت شاخ و برگ و میوه است . و فربهی در انسان اشاره  به وفور صفات حسنه و اوصاف پسندیده در او؛

بنابراین کمال در حیوان به کثرت گوشت و پیه او، در درختتان به زیادتی شاخ و برگ و میوه او، و در انسان به اخلاق او است، و چون عقیله خدر رسالت مجموعه صفات کمالیه بوده مخصوص به این اسم شریف گردیده [است].

و اما مناسبت درخت نیکو منظر به آنمکرمه نیز واضح است، چنان چه در کنایات و استعارات عرب مسطور است که هر شخص بزرگ بلکه هر چیز نفیس را به شجر تعبیر نمایند و تنظیر آورند، چنان چه فرمودند:
«اَنَا وَ عَلیُّ مِن شَجَرَة ٍ واحِدَة» (3)
و در آیه شریفه هم می فرماید:

( مَثَلًا کَلِمَةً طَیِّبَةً کَشَجَرَة ٍ طَیِّبَة ٍ ) (4)

و چون آن مکرمه شخص بزرگ و فواید حاصله از او بسیار، که از آن جمله ابقای دین مبین و نگهداری ذراری سید المرسلین و شفاعت مذنبین [است], لذا موسوم به «زینب» شد که به معنی درخت خوش بوی نیکو منظر باشد. خوش بویی او از اثر خمسة النجباء، و نیکی منظر او به واسطه کمالات صوریه و مادیه او بوده [است].

و بعضی گفته اند زینب به معنی بلاکش باشد! چون معلوم بود که چه بلاها بیند و بسی مشقت ها متحمل شود لذا موسوم به زینب شد.

و لذا اجمل معانی همان زینت پدر بودن است که زین اب باشد چراکه دختری که دارای همچو نفس قدسی و این همه کمالات باشد نه تنها زینت پدر بلکه زینت عالم است و روا است به وجود همچنین فرزندی فخریه و مباهات نماید و دیده عالم به چنین نفوس قدسیه و انوار قاهره و روشن و منور است.

[ از اسرار نام زینب ]

زینب چهار یا پنج حرف است:

«زا» اشاره است به مادرش زهرا که بهره وافی از کمالات [او به] ارث برده [است].

«یا» کنایه است از پدر بزرگوارش علی (علیه السلام) و حکمت تقدیم به مادر بر پدر؛ همانا علاقه سنخیت و وحدت در انوثیت است.

«نون» کنایه است از دو برادرش حسنین، چون قدر جامع بین آن دو بزرگوار نهایت المقامات است که مقام وصول باشد.

«با» کنایه است از جد بزرگوارش «النبیّ الاُمّی العربی».

و بنا بر پنج حرف که زین اب باشد:

«الف» اشاره به احمد «نون» کنایه از حسن (علیه السلام) «یا» اشاره به حسین (علیه السلام) چون این مخدره از کمالات هر یک از خمسة النجباء نصیبی برده ، لذا خلّاق عالم خواست مقامات و کمالات این مجلله بر موجودات ظاهر و هویدا گردد که مرد به مقاماتش خبیر و به شئوناتش  بصیر باشند؛ لذا خود اسمی برای او اختیار [کرد] که مظهر مقامات او باشد تا مردم او را بشناسند و به توسلاتش تقرب جویند و این منقبت را نمی توان کم شمرد برای آن محبوبه الهیه که خلاق عالم نام او را معین نموده است

--------------------------------------------------------------------------------------------------
1- لسان العرب، ج 6، ص 88
2- المناقب، ج3، ص 375
3- کنوز الحقایق، ص 155؛ کنزل العمال، ج6، ص 154؛ و مضمون آن در ذخائر العقبی، ص 16؛
مستدرک الصحیحین، ج3، ص 160؛ و ج2، ص 241؛ الدر المنثور در ذیل آیه شریفه:
( و فی الارض قطع متجاورات و جنات من اعناب) الخ.
4- در سوره ابراهیم آیه 24: ( الم ترکیف ضرب اله مثلا کلمه طیبه کشجره طیبه)

نوشته شده توسط : علی انصاری

نظرات دیگران [ نظر]